راههای درمان خشونت در کودکان
الگوپذیری کودکان از والدین
یکی از دلایل بسیار مهم پرخاشگری در کودکان یادگیری است. یعنی
کودکانی که الگوهای رفتاری پرخاشگرانه داشته اند، همانند الگوهای
خود رفتار می کنند. چنانچه پدر یا مادری خلق و خویی عصبانی و پرخاشگر
داشته باشند، مسلماً فرزندشان نیز پرخاشگر خواهد شد. این رفتار توسط
کودک یاد گرفته می شود. از آنجا که کودکان با والدین همانند سازی می
کنند، بنابراین بسیاری از رفتارهای پدر و مادر ناخودآگاه توسط
فرزندان فرا گرفته می شود. توضیح این که فرایند همانند سازی کاملاً
ناخودآگاه صورت می پذیرد
علل و راههای درمان خشونت و پرخاشگری در کودکان
نکته دیگر این که حتماً لازم نیست والدین با خودِ کودک پرخاشگری
کرده باشند؛ چنانچه او شاهد رفتارهای خشونت بار پدر و مادر با افراد
دیگر نیز باشد، این گونه رفتار را فرامی گیرد. بنابراین کودکان از
طریق مشاهده، رفتارهای والدین را می آموزند.
بر این نکته می توان تأکید کرد که کودکان با چشمان خود می آموزند؛
یعنی آن چه را مشاهده می کنند، یاد می گیرند؛ حتی اگر آن رفتار به
طور مستقیم در مورد خود آنها صورت نگیرد
ناکامی
ناکامی یکی از مسائلی است که به پرخاشگری می انجامد. وقتی کودک
به هدف خود دست نیابد و ناکام شود، یکی از رفتارهایی که از او سر
می زند پرخاشگری است
اضطراب
کودکان مضطرب نمی توانند کودکان آرامی باشند. آنها رفتارهایی
پرخاشگرانه از خود بروز می دهند؛ البته بلافاصله پشیمان می شوند و از
والدین خود عذرخواهی می کنند. اگر از کودک مضطرب بپرسیم که چرا
پرخاش می کنی و عصبانی هستی؛ خواهد گفت نمی دانم.؛ یا خواهد گفت
دست خودم نیست.
تضادهای درونی
گاهی کودکان در دوگانگی و تضادهای درونی قرار می گیرند. یا بهتر
بگوییم، گاهی بر سر دو راهی‌هایی گیر می کنند و نمی دانند کدام راه
را انتخاب کنند؛ و این حالت آنها را دچار تعارض، اضطراب و خشم می
کند. مثلاً کودکی که دوست دارد نزد مادرش در منزل بماند و از طرفی
وقتی می بیند تمام کودکان به مدرسه می روند، همزمان تمایل به
مدرسه رفتن نیز دارد، دچار دوگانگی می شود. به کودکان خود کمک کنیم
که در دو راهی‌های زندگی، مدتی طولانی قرار نگیرند. آنها بایستی به
سرعت و با دقت درست ترین کار را انجام دهند
افسردگی
پرخاشگری و کج خلقی در کودکان چنانچه با علامت‌های دیگر همراه باشد،
می تواند نشانه ای از افسردگی باشد که در این صورت لازم است
شرایط زندگی کودک تمام و کمال مورد بررسی قرار گیرد
مصرف دارو
بعضی از بیماری‌ها به مصرف دارو نیاز دارد و ممکن است از عوارض
جانبی داروها کج خلقی و رفتارهایی باشد که خشونت را برمی انگیزند
روش هایی برای درمان پرخاشگری کودکان
۱- محدودیت هایی برای کنترل پرخاشگری وضع کنید و آنها را به اطلاع کودک برسانید
مدل های پرخاشگری را به حداقل برسانید. می توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید
الف) ساعاتی را که کودک فیلم های خشونت آمیز تلویزیونی می بیند، محدود کنید
ب)فیلم ها، تصاویر و روزنامه کودک را به دقت انتخاب کنید
ج) الگوهایی را در اختیار کودک بگذارید که پرخاشگرانه نباشند
ح)همراه کودک برنامه های تلویزیونی را ببینید و صحنه پرخاشگرانه آن را تفسیر کنید
همدلی را افزایش دهید. آگاهی کودک را نسبت به رنجی که بر اثر پرخاشگری او در افراد یا حیوانات به وجود می آید، افزایش دهید
رفتارهایی را که مغایر با رفتار پرخاشگرانه است، تقویت کنید
به جای کودک پرخاشگر، به کودکی که به وی پرخاش شده توجه کنید
نحوه ی ارتباط کودک را با افرادی که با او زندگی می کنند، مورد بررسی قرار دهید
اگر قرار است کودک به دلیل رفتار خشونت آمیزش تنبیه شود، بهتر است به طریقی
باشد که منجر به حمله انتقامی و تلافی جویانه از طرف کودک نشود
فرصت تخلیه هیجانات را برای کودک فراهم کنید
مباحث گروهی یا خانوادگی را که تأکید بر همکاری با دیگران دارد، به کار گیرید
همکاری، مسئولیت و پیگیری مسائل مورد علاقه را با دادن مسئولیت به کودکان تشویق کنید
برای مهارِ رفتار کودکان، فنون محروم سازی ممکن است تا حدودی مفید واقع
شود. بنابراین رفتارهای پسندیده را به وضوح تشریح کنید و پاداش ها و
کیفرهای آنها را بیان نمایید
فعالیت های ساعتی او را در صورت امکان با شرکت کودکی دیگر طراحی کنید
از تنبیهات بدنی پرهیز کنید
علت رفتار پرخاشگرانه وی را بیابید
ثبت وقایع روزانه، بازی درمانی، بازی های جالب، جمله سازی و گوش دادن فعال
ممکن است به عنوان کمکی در جهت درک کودکان خشن به کار گرفته شود
به کودک بفهمانید که با هر رفتار خشونت آمیز، خود را از شما بیشتر دور می کند
از کودک پرخاشگر بخواهید الگوی مطلوبی برای خود بیابد و فهرستی از رفتارهای
الگو را در کوتاه مدت اجرا نماید. با کودک قرارداد رفتاری ببندید تا برای
رفتارهای مطلوبش جایزه دریافت کند و نتیجه اعمال نامطلوبش را ببیند
منبع : رادیو سلامت
ویرایش و تلخیص : www.niniasal.com